Is Michael Jackson de laatste met zoveel fans?

‘Ingetogen’ noemden ze het bij het NOS-journaal en NRC. Alsof ze teleurgesteld waren dat er geen spetterend popconcert was gekomen. Het is maar wat je verwachtte van de afscheidsdienst van Michael Jackson. Ik ben blij dat het geen circus is geworden in een voetbalstadion. In plaats daarvan zagen we een soort combinatie van een zwarte kerkdienst en een Ierse wake, waarbij mensen herinneringen ophalen aan de overledene. Zo was het toch een beetje rock ‘n roll – is rock ’n roll niet ontstaan uit de fusie van zwarte en Ierse volksmuziek in Amerika? Zo was het veel beter. Op het drukste moment keken vast meer dan een miljard mensen – naar iets intiems.

Tegelijkertijd blijf ik verbaasd dat dit onderwerp maar zo de aandacht blijft trekken. Oké, het is zomer, elk jaar weer een slappe tijd. Hebben ze bijvoorbeeld de Tour de France niet ooit uitgevonden om maar krantjes te blijven verkopen in de zomer? Jazeker, de Tourorganisatie is begonnen bij een krant. Maar je kunt niet zeggen dat er nu niet van alles gebeurt in de wereld. Zo is Obama nu in Rusland, en hij heeft met de Russen afgesproken om het aantal raketten drastisch terug te brengen. In de jaren dat Michael Jacksons Thriller uitkwam waren we van zo’n deal met de Russen nog steil achterover geslagen. Nu is zo’n rakettendeal belangrijk nieuws, maar niet indrukwekkend.

Nee, bij het verscheiden van Michael Jackson zijn er nog allerlei andere zaken aan de hand. Het is alsof de mensen voelen dat we nooit meer zo’n superster krijgen, die over de hele wereld zo beroemd is. Dat ligt niet aan de aan- of afwezigheid van talent. Nee, de wereld is veranderd. Er worden geen 100 miljoen exemplaren meer van een album verkocht. Nu kopen mensen steeds één liedje over het internet, of downloaden ze het ‘gratis’. Dat is niet het soort vraag waarmee je supersterren kweekt. Aan de aanbodzijde kan iedereen met een pc een opnamestudiootje maken. Ook hier alles gefragmenteerder. Het is een andere wereld geworden. Alleen al door deze omstandigheden lijkt het onwaarschijnlijk dat mensen ooit nog zo massaal achter een superster aan zullen lopen.

Nadat Michael Jackson begraven is gaan we allemaal weer ons weegs. Met Michaels muziek hebben we even samen op de dansvloer gestaan. En dan verdwijnt ieder weer achter zijn eigen internetcomputer. Ja, dat is overal steeds meer dé plek – achter de internetcomputer. Dat is ook veranderd. Als je langs woonhuizen loopt kun je dit gewoon zien. Thuis zijn is steeds minder samen iets doen. Thuis zijn is steeds meer in je eentje achter je eigen internetcomputer zitten. Misschien speelt dat wel bij al het gedoe rondom Michael Jackson. Is er geen game à la SIMS waarin je zelf superster kunt worden?