‘Het is de schuld van de aandeelhouders’

Na een nachtje slapen verbaasde ik me er vanmorgen nog steeds over dat Wouter Bos zo was uitgevallen tegen de aandeelhouders. Gisteren zei hij in een toespraak op een congres voor institutionele beleggers: “Wat hebben jullie gedaan om de crisis te voorkomen en wat hebben jullie gedaan om de crisis te bestrijden? Het antwoord is: vrijwel niets.” Voor een minister van Financiën nogal een heftige uitval.

Waarom zegt zo’n man dat? Hij weet toch dat het onderscheid tussen grote en kleine aandeelhouders verloren zal gaan in het nieuws? Je zal als kleine belegger maar aandelen ING voor 32 euro gekocht hebben en nu met je handen in het haar zitten bij een koers van 3,20 euro. 90 procent in de min – wat had je daar niet allemaal voor kunnen doen met je gezin? En dan gaat chefkabouter Wouter, op wie je notabene gestemd hebt – maar dat wil je niet meer weten – roepen dat het jouw schuld is.

Wat hadden aandeelhouders dan moeten doen? Geen aandelen kopen van bedrijven die ‘teveel’ winst rapporteerden? “Hallo meneer Bos, ik ben de ideale aandeelhouder: ik ben er faliekant op tegen als mijn aandelen teveel waard worden. Echt, ik stem op u, en als ik te rijk word van mijn aandelen dan vind ik dat gewoon verdacht. Foei, daar doe ik niet aan mee!”

Als het over institutionele beleggers gaat dan had Wouter Bos zich ook druk kunnen maken over de vakbonden. Die hebben toch vertegenwoordigers in de Raden van Commissarissen van banken en pensioenfondsen? Toen de pensioenfondsen achter de grote beleggingswinsten aan gingen jagen hielden die vertegenwoordigers hun handen lekker onder de op het commissarispluche verwarmde billen. Want een kat moet muizen vangen en een belegging moet renderen, liefst flink. Geen vakbondsman heeft dat ooit tegengesproken in een Raad van Commissarissen

Vandaag kwam de aap uit de mouw. Wouter Bos gaat de mogelijkheid tot gedwongen onteigening van aandelen onderzoeken. “Hoe ingrijpend een onvrijwillige nationalisatie ook is, in een crisissituatie heb ik graag de beschikking over het gehele portfolio aan mogelijkheden.” Vrij vertaald naar onze kleine ING-aandeelhouder: “Vergeet het maar. Ik ga je nog niet eens 3,20 euro betalen.”

En dan lees ik in de New York Times dat de Nobelprijswinnende econoom Paul Krugman zegt dat het allemaal te maken heeft met de overvloed aan kapitaal die uit Azië kwam na de Azië-crisis van de jaren negentig. Oosters kapitaal zocht een veilig heenkomen in het laatste bastion van het kapitalisme – Amerika. En net zoals dat ooit met transistorradio’s begon: ze waren lekker goedkoop. “The result was a world awash in cheap money, looking for somewhere to go.” Oftewel: de Aziaten hebben het gedaan!

Van een anonieme bron op het ministerie van Financiën die ik absoluut niet met naam mag citeren hoor ik het volgende: ”Ja, da-hag. Daar kan ik dus helemaal niets mee. Kan ik die Aziaten belasten? Nee. Kan ik die Aziaten onteigenen? Nee. Conclusie: de Aziaten hebben er niets mee te maken. Het is de schuld van de aandeelhouders.”